Triển vọng ngành bán dẫn tại ĐHQGHN và cơ hội hợp tác với doanh nghiệp Nhật Bản

Sự kiện được tổ chức nhân chuyến thăm và làm việc tại Việt Nam của đoàn công tác vùng Kyushu, Nhật Bản, nhằm mục đích khảo sát tình hình đào tạo và khả năng đáp ứng nguồn nhân lực của Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn, tìm kiếm cơ hội hợp tác về đào tạo, nghiên cứu với các đối tác Việt Nam trong lĩnh vực bán dẫn. Chương trình được tổ chức trực tiếp tại Không gian đổi mới sáng tạo VNU-RMIT kết hợp trực tuyến.

Phó Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Hoàng Hải dự và phát biểu tại sự kiện.

Về phía Nhật Bản có ông Hirata Isao - Bí thư thứ nhất, Đại sứ quán Nhật Bản tại Việt Nam; đại diện JICA, Viện Nghiên cứu Mitsubishi Việt Nam cùng đoàn công tác vùng Kyushu.

Về phía ĐHQGHN có đại diện lãnh đạo các ban chức năng, các đơn vị thành viên và trực thuộc.

Phó Giám đốc ĐHQGHN Nguyễn Hoàng Hải đánh giá, buổi chia sẻ là một hoạt động quan trọng, thể hiện mối quan tâm chung của ĐHQGHN và các đối tác Nhật Bản đối với sự phát triển của ngành công nghiệp chip bán dẫn - lĩnh vực có vai trò chiến lược đối với nền kinh tế và khoa học - công nghệ của Việt Nam và Nhật Bản.

Cùng với định hướng lớn của Chính phủ, ĐHQGHN xác định công nghiệp bán dẫn là một trong những lĩnh vực mũi nhọn trong định hướng phát triển khoa học - công nghệ của mình. Với tiềm lực nghiên cứu mạnh mẽ, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và hệ thống phòng thí nghiệm hiện đại, ĐHQGHN tiên phong đào tạo nhân lực chất lượng cao ngành công nghiệp bán dẫn và đang nỗ lực đồng hành cùng các doanh nghiệp, các cơ quan quản lý và cộng đồng khoa học để đóng góp vào sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Trong chiến lược phát triển đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, ĐHQGHN đang triển khai mạnh mẽ các chương trình đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho lĩnh vực bán dẫn. ĐHQGHN đặc biệt chú trọng đến hợp tác quốc tế, tận dụng các kinh nghiệm và thế mạnh từ các đối tác hàng đầu thế giới, trong đó Nhật Bản luôn là một đối tác chiến lược quan trọng của ĐHQGHN. Sự hợp tác với các đối tác Nhật Bản trong lĩnh vực này là vô cùng ý nghĩa, khi Nhật Bản có bề dày kinh nghiệm và công nghệ cao trong ngành bán dẫn, sẵn sàng chia sẻ kiến thức và kỹ thuật cho Việt Nam.

Quan hệ hợp tác giữa Việt Nam và Nhật Bản trong lĩnh vực khoa học và giáo dục đã có một nền tảng vững chắc qua nhiều năm. Đặc biệt, với sự hỗ trợ quý báu của Chính phủ Nhật Bản, JICA, cùng các viện nghiên cứu và doanh nghiệp Nhật Bản, ĐHQGHN đã và đang phát triển mạnh mẽ dự án Trường ĐH Việt Nhật - một biểu tượng của tình hữu nghị và hợp tác khoa học - giáo dục giữa hai nước. Với truyền thống hợp tác quý báu đó, Phó Giám đốc Nguyễn Hoàng Hải tin rằng sự hợp tác chặt chẽ giữa ĐHQGHN với các đại học, viện nghiên cứu và doanh nghiệp Nhật Bản sẽ mang lại những bước tiến mới, góp phần quan trọng vào sự phát triển của ngành công nghiệp bán dẫn tại Việt Nam.

Bày tỏ vui mừng khi được đến thăm và tham gia buổi chia sẻ tại ĐHQGHN, ông Hirata Isao cho biết, khu vực Kyushu có ngành công nghiệp bán dẫn phát triển mạnh, với khoảng 1.000 công ty tham gia chuỗi sản xuất bán dẫn. Tuy nhiên, ông Hirata Isao cho rằng, điều quan trọng nhất hiện nay với ngành bán dẫn Nhật Bản là thiếu hụt nguồn nhân lực, sự thiếu hụt trầm trọng này không chỉ ở khu vực Kyushu, mà trên khắp Nhật Bản. Nhật Bản đang rất kỳ vọng vào những tài năng từ Việt Nam. Do đó, phía Nhật Bản mong muốn được lắng nghe những chia sẻ từ phía ĐHQGHN về hoạt động đào tạo nguồn nhân lực lĩnh vực bán dẫn. Đồng thời, ông Hirata Isao cũng mong rằng, hai bên sẽ chia sẻ kinh nghiệm, tăng cường kết nối, đề xuất và triển khai các kế hoạch hợp tác dài hạn trong việc phát triển nguồn nhân lực và nâng cao năng lực sản xuất, nghiên cứu trong ngành công nghiệp bán dẫn.

Phó Trưởng Ban Khoa học và Đổi mới sáng tạo, ĐHQGHN Lê Văn Chiều đã trình bày về triển vọng ngành bán dẫn tại ĐHQGHN. ĐHQGHN là một trong các đơn vị tiên phong, có đội ngũ nhà khoa học, có năng lực tham gia và dẫn dắt hoạt động đào tạo, nghiên cứu và phát triển ứng dụng liên quan tới công nghiệp chất bán dẫn. Hiện nay, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, ĐHQGHN là một trong 18 cơ sở giáo dục đại học được ưu tiên đầu tư phòng thí nghiệm bán dẫn cấp cơ sở phục vụ đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn.

ĐHQGHN đã xây dựng Dự án “Đầu tư xây dựng Trung tâm hỗ trợ thiết kế, chế tạo và đo kiểm vi mạch quốc gia tại ĐHQGHN”, đặt tại Khu nghiên cứu liên ngành tại Hòa Lạc với hệ thống các phòng thí nghiệm, trang thiết bị phục nghiên cứu và đào tạo nguồn nhân lực trình độ cao về thiết kế, chế tạo và đo kiểm vi mạch. Trung tâm còn là đầu mối kết nối, phối hợp với các đơn vị đào tạo, nghiên cứu và phát triển công nghệ thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu, thiết kế, chế tạo và triển khai dịch vụ đo kiểm vi mạch cấp độ quốc gia.

Cùng với đó, ĐHQGHN cũng phát triển Dự án “Xây dựng và tăng cường Phòng thí nghiệm Bán dẫn cấp cơ sở phục vụ đào tạo nhân lực ngành Công nghiệp bán dẫn” với mục tiêu tăng cường năng lực cho các phòng thí nghiệm cơ sở về chế tạo, nghiên cứu vật liệu và linh kiện bán dẫn phục vụ việc đào tạo nhân lực chất lượng cao bậc đại học và sau đại học cho lĩnh vực Công nghệ Bán dẫn tại Trường ĐH Khoa học Tự nhiên.

ĐHQGHN hiện có một số ngành/chương trình liên quan đến lĩnh vực bán dẫn ở cả 3 bậc đào tạo đại học, thạc sĩ, tiến sĩ tại 5 đơn vị đào tạo: Trường ĐH  Khoa học Tự nhiên, Trường ĐH Công nghệ, Trường ĐH Việt Nhật, Trường Quốc tế và Viện Công nghệ thông tin. Trường ĐH Khoa học Tự nhiên đang triển khai chương trình thạc sĩ liên kết quốc tế chuyên ngành Công nghệ bán dẫn với Trường ĐHQG Giao thông Đài Loan (Trung Quốc).

Để tập trung đầu tư, phát triển đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học lĩnh vực chip bán dẫn, ĐHQGHN đã rà soát, xây dựng danh sách các chuyên gia từ các đơn vị thành viên, xây dựng bộ cơ sở dữ liệu tiến tới xây dựng mạng lưới chuyên gia trong nước và quốc tế, đưa ĐHQGHN trở thành một trung tâm kết nối nghiên cứu về chip bán dẫn hàng đầu trong nước và khu vực.

Trong thời gian tới, ĐHQGHN sẽ thành lập Liên minh hỗ trợ thúc đẩy hoạt động đào tạo, nghiên cứu và cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho ngành công nghiệp bán dẫn. Mô hình của liên minh này sẽ có nhiều điểm tương đồng như Liên minh phát triển nguồn nhân lực bán dẫn Kyushu. Đây là nỗ lực thể hiện vai trò dẫn dắt của ĐHQGHN trong đào tạo, cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu và chuyển giao trong lĩnh vực công nghiệp bán dẫn.

Nhân dịp này, đại diện Liên minh phát triển nguồn nhân lực bán dẫn Kyushu đã chia sẻ thông tin về Đảo Silicon Kyushu, xu hướng của ngành bán dẫn ở Kyushu, các kế hoạch đầu tư trang thiết bị và thỏa thuận địa điểm của các công ty, các hoạt động hợp tác quốc tế, hoạt động đào tạo…

Tháng 3/2022, “Liên minh Phát triển Nguồn Nhân lực Bán dẫn Kyushu” được thành lập, bao gồm chính quyền trung ương và địa phương, các doanh nghiệp, cơ sở giáo dục đào tạo, với mục đích phát triển và đảm bảo nguồn nhân lực bán dẫn cũng như củng cố chuỗi cung ứng.

Liên minh bắt đầu với 45 thành viên bao gồm doanh nghiệp, chính phủ cùng chia sẻ “ba phương hướng hoạt động” và “ba tầm nhìn” và sẵn sàng hợp tác (mở rộng lên 134 thành viên vào cuối tháng 9/2024). Hội đồng bán dẫn và đổi mới kỹ thuật số của Kyushu (SIIQ) đóng vai trò là văn phòng của Sở Kinh tế, Thương mại và Công nghiệp Kyushu và Liên minh các doanh nghiệp.

Theo khảo sát năm 2022 của Liên minh thì dự báo sẽ tiếp tục không thể tuyển dụng được khoảng 1.000 nhân lực cần thiết mỗi năm trong vòng 10 năm. Trong khi đó, ngành bán dẫn cần nguồn nhân lực có kiến thức khoa học tự nhiên sâu rộng chứ không chỉ riêng lĩnh vực điện, điện tử. Do đó, cần hiểu rõ khả năng và tình hình giải quyết trên thực tế khoảng cách cung cầu nhân lực thông qua đào tạo lại kỹ năng, thúc đẩy sự đa dạng…

Đại diện Liên minh Phát triển Nguồn Nhân lực Bán dẫn Kyushu chia sẻ về đào tạo nhân lực bán dẫn và mở rộng cơ sở (nhân lực ngành khoa học kỹ thuật) thông qua các bài giảng thực hiện trực tiếp tại các cơ sở giáo dục; tăng cường các buổi đào tạo cho giáo viên; mở rộng và hoàn thiện, tham khảo và sử dụng chương trình giảng dạy bán dẫn của đại học đối tác thông qua hợp tác giữa doanh nghiệp và cơ sở giáo dục đào tạo và giữa các cơ sở giáo dục đào tạo. Đồng thời, cần tạo môi trường cho nguồn nhân lực đa dạng có thể phát huy năng lực, giáo dục liên ngành và quảng bá về sức hấp dẫn của ngành công nghiệp bán dẫn. Thúc đẩy sự đa dạng (nữ, nguồn nhân lực nước ngoài...), nắm bắt tình hình thực tế và tạo môi trường cho sự tham gia tích cực của nhiều nguồn nhân lực như sinh viên đã tốt nghiệp, nhân lực hoạt động trong các lĩnh vực khác nhau, nhân lực khoa học xã hội… thông qua đào tạo lại.

Tại sự kiện, hai bên đã trao đổi về sự thiếu hụt nguồn nhân lực bán dẫn ở các công đoạn cụ thể; yêu cầu về chuyên môn, trình độ đối với nhân lực ngành bán dẫn; đề xuất các chương trình hợp tác về đào tạo, chương trình học bổng, chương trình thực tập, thực tế tại Nhật Bản…

Các tin liên quan:

- [Video] Tiềm lực tham gia ngành công nghiệp bán dẫn của ĐHQGHN

- ĐHQGHN và ĐH RMIT hợp tác nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo và công nghệ bán dẫn

- Trường Đại học Công nghệ, ĐHQGHN hợp tác cùng Samsung trong việc đào tạo nguồn nhân lực bán dẫn và vi mạch

- Viện Công nghệ Thông tin, ĐHQGHN trao chứng nhận chương trình đào tạo ngắn hạn về thiết kế vi mạch bán dẫn cho 22 giảng viên
- Vi mạch bán dẫn hệ thống trên chip (SoC) dùng cho thiết bị IoT an toàn

- ICDV 2024: ĐHQGHN phát huy thế mạnh triển khai đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao ngành công nghiệp bán dẫn

- HUS & NYCU: Tăng cường hợp tác đào tạo liên kết quốc tế trình độ thạc sĩ chuyên ngành Công nghệ bán dẫn